December: examens voor onze tiener, mijn verjaardag, kerstfeestjes, dampende koppen chocolademelk, en … de eeuwige vraag of het deze keer eindelijk eens een witte kerst wordt. Het idee van een sneeuwtapijt op kerstavond lijkt wel een romantische mythe in onze contreien, maar hoe realistisch is het eigenlijk? Duik mee in de magische, maar grillige wereld van winterweer in de Lage Landen.
De witte kerst in cijfers
Laat ons meteen de droom doorprikken met wat koude, harde data: een witte kerst in de Lage Landen is zeldzamer dan een ijsbeer zwemmend in de Noordzee. In België wordt een Kerst officieel als “wit” bestempeld als er op beide kerstdagen een gesloten sneeuwlaag van minstens 1 centimeter op de grond ligt. Voor Nederland geldt hetzelfde, met het KNMI dat streng waakt over deze definitie.
Sinds 1901 heeft Nederland slechts acht witte kersten meegemaakt, de laatste in 2010. België? Een vergelijkbaar verhaal. In Ukkel, de meteorologische heilige graal van België, werd de laatste échte witte kerst genoteerd in 1986. Dat betekent dat je vaker de Lotto kan winnen dan dat je sneeuw op kerstavond ziet dwarrelen.
Waarom is een witte kerst zo zeldzaam?
De Lage Landen hebben simpelweg pech qua ligging. Ons klimaat wordt sterk beïnvloed door de Atlantische Oceaan, die zorgt voor relatief milde winters. Zelfs in december en januari zakken de temperaturen vaak niet diep genoeg om sneeuw stabiel te laten liggen. Bovendien is ons weer in deze tijd van het jaar berucht om zijn wisselvalligheid. Regen, motregen en mist winnen het meestal van de magische sneeuwvlokken.
Maar er is nog een reden: de timing. Zelfs als het een week voor kerst koud genoeg is om sneeuw te laten vallen, kan een plotselinge warme golf uit het zuiden het witte tapijt binnen de kortste keren laten wegsmelten. Het blijft dus een kwestie van puur geluk.
De magie van 2010
Wie de kerst van 2010 bewust heeft meegemaakt, weet dat het een zeldzaam winterwonder was. In grote delen van Nederland en België lag een dikke laag sneeuw. Kinderen bouwden sneeuwpoppen, ouders gleden voorzichtig over ijzige stoepen, en overal hoorde je het knisperen van bevroren gras. Het was een kerst die recht uit een film leek te komen. Helaas lijkt het erop dat zo’n scenario voorlopig niet meer in de sterren staat geschreven.
Wat zijn de vooruitzichten voor 2024?
Hoewel lange termijn weersvoorspellingen steeds beter worden, blijft een betrouwbare voorspelling van een witte kerst vrijwel onmogelijk tot een week van tevoren. De winters in de Benelux lijken de laatste jaren milder te worden door klimaatverandering, wat de kans op een witte kerst alleen maar kleiner maakt. Het zou kunnen dat we in de toekomst zelfs minder vaak winterse neerslag krijgen, laat staan precies op 24 en 25 december. De laatste voorspellingen van Meteovista geven momenteel zo’n 15 à 25% op sneeuw tijdens de kerstdagen.
Kunnen we zelf iets doen?
Oké, een witte kerst afdwingen ligt helaas niet in onze handen, maar je kunt zelf wel de kerstsfeer naar een hoger niveau tillen, zelfs zonder sneeuw. Overweeg bijvoorbeeld een tripje naar de Ardennen of de Duitse Eifel. Deze regio’s liggen hoger en hebben daardoor meer kans op sneeuw. Ideaal om mooie wandelingen te maken of een leuke kerstmarkt te bezoeken.
En voor wie écht vastbesloten is: boek een last-minute vakantie naar Scandinavië of de Alpen. Daar is een witte kerst eerder regel dan uitzondering.
De witte kerst: mythe of hoop?
Een witte kerst blijft in onze regio eerder een sprookje dat onze verbeelding blijft prikkelen dan realitiet. Misschien is dat juist de charme ervan: het idee dat we, ondanks alle technologie en wetenschap, toch afhankelijk zijn van een vleugje natuurmagie. Of je nu wel of geen sneeuw ziet op 25 december, één ding is zeker: de kerstgedachte is er altijd, zelfs zonder het koude witte deken.
Zet de glühwein maar klaar en geniet van de feestdagen!
Uitgelichte afbeelding: Deze afbeelding is (deels) gegenereerd door AI
