Over fijnstof is de laatste jaren veel te doen. We kunnen er niet buiten dat dit invloed heeft op ons allen. Invloed op onze gezondheid. Natuurlijk is dit probleem er al veel langer. Zeg maar vanaf de industriële revolutie, toen fabrieken massaal uit de grond schoten en begonnen te werken met steenkool. Maar de laatste decennia is dit probleem alleen maar groter geworden. Ook het onderzoek naar de gevolgen van deze stille doder is met de evolutie van technieken en kennis er enorm op vooruit gegaan. Omdat we toch allemaal wat bezig zijn met onze gezondheid en die van onze kindjes. Leek het mij fijn om mee te doen met dit onderzoek naar de luchtkwaliteit. En dit op een zeer eenvoudige manier. Door een aardbeienplantje te verzorgen. Dus schreef ik me in voor Airbezen.
Biomonitor
Dat planten en bomen lucht zuiveren hebben we allemaal geleerd in de les biologie vroeger. Dit omdat planten via hun bladeren rechtstreeks in contact staan met de omgevende buitenlucht. Hierdoor zullen gedurende het groeiseizoen bepaalde fracties van fijn stof (metaaldeeltjes) die aanwezig zijn in de lucht op hun bladeren opstapelen. Door die hoeveelheid in te schatten aan de hand van biomagnetische monitoring kunnen onderzoekers daarom iets zeggen over de concentratie in de lucht. Planten kunnen dus optreden als zogenaamde ‘biomonitor’ of ‘meetstation’ voor luchtverontreiniging. In voorgaande studies werd er reeds aangetoond dat dit signaal sterk afhankelijk is van zowel de verkeersintensiteit als de omgevingsconcentratie aan fijn stof.
Airbezen
Door het alsmaar toenemende verkeer verslechterd ook de luchtkwaliteit en de concentratie fijnstof. De verkeersgebonden uitstoot bestaat namelijk uit een vaste ferromagnetische fractie (geoxideerde ijzervormen). Deze zijn afkomstig van de uitlaat emissies, maar ook door slijtage of corrosie van remmen en de motor. Met het project AIRbezen wou de provincie Oost-Vlaanderen het concept van biomonitoring op grote schaal toepassen. Dit omdat momenteel de luchtkwaliteit maar door een beperkt aantal meetstations wordt geregistreerd. Om dit tekort aan meetstations en dus meetdata op te vangen, proberen ze de ruimtelijke verspreiding veel gedetailleerder in kaart te brengen. En dit aan de hand van metingen door aardbeienplantjes. Hierdoor zullen we de plekken met goede en slechte luchtkwaliteit kunnen onderscheiden.
Groene vingers
Uit eerdere onderzoeken bleek al dat aardbeienplantjes uitermate geschikt zijn als meetplant, en dat zij goed in staat zijn om de verkeersgerelateerde partikels op te vangen en vast te houden. Daarnaast is het ook een vrij makkelijk te onderhouden plantje. Zelfs voor iemand met mindere groene vingers (kijkt in de spiegel), is het mogelijk om een aardbeien plantje goed te verzorgen. Daarnaast heb je naast regelmatig mooie bloempjes, ook regelmatig lekkere vruchten die je kan plukken. De enigste vereiste die er is, is dat je regelmatig (lees elke dag) het plantje water moet geven.
Uitslag
Rond 20 juni moesten we, de deelnemers, enkele blaadjes onder gesloten omslag binnen brengen. Van de 11.000 planten die verdeeld werden zullen er zo’n 3.000 effectief doorgaan naar de analysefase. De selectie gebeurt op basis van objectieve criteria. Zo wordt de goede spreiding over de provincie (in dit geval Oost-Vlaanderen) en een evenwichtige verdeling van de verschillende woontypologieën die deze provincie rijk is (dorpskern, woonwijk, drukke baan…). Als deelnemer krijg je geen individuele feedback over de resultaten. De resultaten worden gebundeld en gepubliceerd (onder andere op de website van het project) zodat je wel een idee krijgt van de luchtkwaliteit in jouw buurt. Deze resultaten worden verwacht begin november. Ik ben echt benieuwd hoe het met de luchtkwaliteit gesteld is hier in het Waasland, zo vlakbij de Waaslandhaven maar toch met veel groen in de omgeving. Ik hou jullie nog wel op de hoogte.
